Mardin'in Tarihçesi

Türkiye'nin Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde yer alan Mardin ilinin tarihçesi çok eski dönemlere kadar uzanmaktadır. İlde yapılan arkeolojik çalışmalar, Paleolitik Çağ'a ait bulguların yer aldığını göstermektedir.Dargeçit İlçesi'nde bulunan Boncuklu Tarla yerleşiminde Cilalı Taş Devri'ne ait kalıntılar tespit edilmiştir. Ayrıca Kerküşti Höyük, Kemaliye Höyük ve Tilki Tepe Höyük gibi yerlerde Kalkolitik Çağ'a ait eserlere rastlanmıştır.

Mardin ve çevresi, tarihi dönemlerde birçok medeniyetin etkisi altında kalmıştır. M.Ö. 2000 yıllarında Asur egemenliği altında olan bölge, daha sonra Hitit ve Urartu hakimiyetine geçmiştir.

Mardin adı ilk defa 4. yüzyılda Roma tarihçileri tarafından kaydedilmiştir. İslam ordularının bölgeyi ele geçirmesiyle birlikte Arap nüfusunun yerleşimi artmıştır. Mardin, 885 yılında Hamdani Hanedanı'nın kontrolüne geçmiş ve 10. ve 11. yüzyıllarda Mervaniler ile Ukayliler arasında el değiştirmiştir.

1085 yılında bölge Selçuklu egemenliğine girmiş ve Türkmen iskanı başlamıştır. Artuklu Beyliği'nin hakimiyetine giren Mardin, 12. yüzyılda önemli bir gelişme yaşamıştır. Ancak Selahaddin Eyyubi'nin saldırılarına rağmen şehir düşmemiştir.

Mardin, 13. yüzyılda İlhanlılar tarafından kuşatılmış ve bir dönem onların egemenliği altına girmiştir. Daha sonra Akkoyunlular ve Karakoyunlular döneminde de önemli olaylara sahne olmuştur. 16. yüzyılda Osmanlıların kontrolüne geçmiş ve Osmanlı döneminde çeşitli dönemlerde sakinlik ve karışıklık dönemleri yaşamıştır.

Mardin, Osmanlı dönemi sonrasında da çeşitli olaylara tanıklık etmiştir. Ancak 20. yüzyılın başlarında daha istikrarlı bir döneme girmiştir. Günümüzde tarihi ve kültürel zenginlikleriyle ön plana çıkan Mardin, turizm açısından da önemli bir şehirdir.

Mardin'in Yüzölçümü / Nüfusu / İklimi

Tarih boyunca pek çok medeniyete ev sahipliği yapmış olan Mardin, benzersiz mimarisi, zengin kültürel mirası ve etkileyici doğal güzellikleriyle dikkat çeken bir şehirdir. Bu yazıda, Mardin'in yüzölçümü ve nüfusu gibi temel özelliklerine daha yakından bakacağız.

Yüzölçümü 
Mardin, toplamda 8.779 kilometrekarelik bir alana sahiptir. Bu alanda, şehrin tarihî taş yapıları, dar sokakları ve geniş stepleri gibi çeşitli doğal ve kültürel güzellikleri içinde barındırmasını sağlar. Mardin'in coğrafi yapısı, bölgenin tarihî ve kültürel zenginliğini daha da ön plana çıkarır.

Nüfus 
2023 yılı itibarıyla Mardin'in nüfusu 888.874 olarak kaydedilmiştir. Mardin, farklı etnik ve dini grupların bir arada yaşadığı zengin bir kültürel mozaik sunar. Bu çeşitlilik, Mardin'in sosyal yaşamını ve kültürel dokusunu zenginleştirir.

İklimi 
Mardin, tipik bir karasal iklimin özelliklerini taşır; yazları sıcak ve kurak, kışları soğuk ve zaman zaman yağışlı geçer. Şehrin yüksek konumu ve coğrafi yapısı, bölgedeki iklim koşullarının yer yer farklılık göstermesine neden olur. Bu iklim koşulları, Mardin'in zengin bitki örtüsü ve tarımsal üretimi için elverişli bir ortam sağlar.

Tarihî dokusu, kültürel çeşitliliği ve doğal güzellikleriyle Mardin, Türkiye'nin en etkileyici şehirlerinden biridir. Yüzölçümü ve nüfusu ile Mardin, ziyaretçilere unutulmaz deneyimler sunar. Mardin'i ziyaret etmek, şehrin tarihî yapılarını, kültürel mirasını ve doğal güzelliklerini yakından tanıma fırsatı sunar.

Mardin'de Mutlaka Görülmesi Gereken Yerler

Mardin, tarihi dokusu, kültürel zenginlikleri ve eşsiz mimarisiyle dikkat çeken bir şehirdir. Mezopotamya'nın kuzeyinde yer alan bu şehir, tarih boyunca pek çok medeniyete ev sahipliği yapmış ve bu medeniyetlerin izlerini günümüze kadar taşımaktadır. Mardin'de mutlaka görülmesi gereken yerler arasında şunlar bulunmaktadır:

Mardin Kalesi: Şehrin merkezinde bulunan kale, tarihi dokusunu koruyan en önemli yapılarından biridir. Hem tarihi hem de manevi bir öneme sahip olan kale, muhteşem bir manzara sunmaktadır.

Deyrulzafaran Manastırı: Mardin'in Dara köyünde bulunan bu manastır, Süryani Ortodoks Kilisesi'ne bağlıdır. Binlerce yıllık tarihi ile ön plana çıkan manastır, dini turizmin önemli duraklarından biridir.

Mardin Müzesi: Şehrin tarihini ve kültürünü yansıtan önemli eserleri barındıran müze, ziyaretçilere geçmişe dair önemli bir yolculuk sunmaktadır. Arkeolojik eserler, etnografik koleksiyonlar ve el yazmaları burada sergilenmektedir.

Ulu Cami ve Kasımiye Medresesi: Mardin'in en eski camilerinden biri olan Ulu Cami ve yanında bulunan Kasımiye Medresesi, Selçuklu dönemine ait önemli yapıları içermektedir. Mimari açıdan büyük bir öneme sahip olan bu yapılar, şehrin tarihini yansıtmaktadır.

Mor Gabriel Manastırı: Mardin'in Midyat ilçesinde bulunan bu manastır, Süryani Ortodoks Kilisesi'nin en eski manastırlarından biridir. Binlerce yıllık tarihi ile dikkat çeken Mor Gabriel Manastırı, hala aktif olarak kullanılmaktadır.

Şehidiye Medresesi: Mardin'in tarihi dokusunu yansıtan önemli yapılarından biri olan Şehidiye Medresesi, Artuklu dönemine ait bir yapıdır. Mimari açıdan büyük bir öneme sahip olan medrese, ziyaretçilerin ilgisini çekmektedir.

Kasimiye Medresesi: Mardin'in merkezinde bulunan bu medrese, 15. yüzyılda inşa edilmiştir. Mimari açıdan önemli bir yapı olan Kasımiye Medresesi, şehrin simgelerinden biridir.

Sabancı Kent Müzesi: Şehrin tarihini ve kültürünü yansıtan önemli eserleri barındıran müze, ziyaretçilere interaktif bir sergi deneyimi sunmaktadır. Etnografik eserler, el sanatları ve fotoğraf koleksiyonları burada sergilenmektedir.

Latifiye Cami: Mardin'in tarihi dokusunu yansıtan önemli camilerinden biri olan Latifiye Cami, Artuklu dönemine ait bir yapıdır. Şehrin simgelerinden biri olan cami, tarihi ve mimari açıdan önemli bir yapıdır.

Mardin Evleri: Şehrin tarihi mahallelerinde bulunan geleneksel Mardin evleri, taş işçiliği ve detaylı süslemeleriyle dikkat çekmektedir. Bu evler, şehrin tarihi dokusunu ve mimari güzelliklerini yansıtmaktadır.

Girnavaz Göleti: Mardin'in Nusaybin ilçesinde bulunan bu gölet, doğal güzellikleriyle ziyaretçilerini cezbetmektedir. Piknik alanları ve doğa yürüyüş rotalarıyla keyifli bir gün geçirebilirsiniz.

Süleyman Han Camii: Mardin'in tarihi dokusunu yansıtan önemli camilerinden biri olan Süleyman Han Camii, Artuklu dönemine ait bir yapıdır. Şehrin simgelerinden biri olan cami, tarihi ve mimari açıdan önemli bir yapıdır.

Dara Antik Kenti: Mardin'in Oğuz köyünde bulunan antik kent, tarihi dokusu ve kalıntılarıyla dikkat çekmektedir. Burada antik döneme ait yapıları ve kalıntıları keşfedebilirsiniz.

Kirklar Kilisesi: Mardin'in Midyat ilçesinde bulunan bu kilise, Süryani Ortodoks Kilisesi'ne aittir. Binlerce yıllık tarihi ile dikkat çeken kilise, mimari açıdan büyük bir öneme sahiptir.

Mardin Müftü Hamamı: Mardin'in tarihi dokusunu yansıtan önemli hamamlarından biri olan Müftü Hamamı, Osmanlı dönemine ait bir yapıdır. Burası, geleneksel Türk hamam kültürünü yaşamak için ideal bir mekandır.

Mardin, tarihi ve kültürel mirasıyla ziyaretçilerine unutulmaz bir deneyim sunmaktadır. Bu listedeki yerler, şehrin zengin tarihini ve kültürünü keşfetmek isteyenler için ideal bir başlangıç noktasıdır.

Mardin'in Meşhur Yemekleri

Mardin'in kendine özgü mutfak kültürü, Güneydoğu Anadolu'nun izlerini taşır ve binlerce yıllık alışkanlıkların ve lezzetlerin bir sentezi olarak bugüne ulaşmıştır. Şehir, farklı kültürlerin, dinlerin ve dillerin buluşma noktası olmasıyla, zengin bir mutfak mirasına sahiptir.

İpek Yolu üzerinde bulunması nedeniyle, Mardin'in mutfağı baharatları bolca kullanan ve zengin lezzetler sunan bir yapıya sahiptir. Mahlep, kişniş, yenibahar, kakule gibi nadir kullanılan baharatlar dahi Mardin lezzetlerinde yer alır. Hem yemeklerde hem de tatlılarda baharatların yaygın olarak kullanılması, Mardin mutfağının karakteristik özelliklerindendir. Şehir mutfağında meyve ve etin bir arada kullanıldığı pek çok yemek bulunur.

İşte, Mardin'in meşhur yemekleri:

Kaburga Dolması: Etin kaburga kısmıyla hazırlanan ve çeşitli baharatlarla lezzetlendirilen bu dolma, Mardin mutfağının vazgeçilmezlerindendir.

Kiliçe: Yufka arasına kıyma ve baharat konularak hazırlanan, yöresel bir börek çeşididir.

Kibe (İşkembe Dolması): İçi bulgur ve baharatla doldurulan işkembe, yoğurtla servis edilir ve Mardin'in en özgün lezzetlerindendir.

Sembusek: İç harcı kıyma, soğan ve baharatla hazırlanan, yufka ile sarılarak kızartılan bir börek türüdür.

Accin: Mercimek ve bulgurun yoğrulup çeşitli baharatlarla lezzetlendirilmesiyle hazırlanan bir çeşit köfte türüdür.

İkbebet: Bulgur ve yeşil mercimek ile hazırlanan, yoğun baharatlarla tatlandırılan bir yemektir.

İrok: Patlıcan, biber ve domates gibi sebzelerin bir araya getirilip yoğrulmasıyla hazırlanan bir tür salatadır.

Soğan Kebabı: Kıyma ve baharatlarla doldurulan soğanların şişe dizilip mangalda pişirilmesiyle hazırlanan bir kebap çeşididir.

Firkiye: Bulgur, nohut ve etle hazırlanan bir tür pilav yemeğidir.

Maklube: Pirinç, et ve sebzelerin katmanlar halinde pişirilip ters çevrilerek servis edilen bir pilav çeşididir.

Mardin'de, kebaplar ve tencere yemekleriyle ünlü olan bu çok kültürlü şehir, farklı damak tatlarına hitap eden birçok lezzeti ziyaretçilerine sunar. Gastronomik deneyim için şehirde birçok esnaf lokantası ve restoran bulunmaktadır.

Mardin'de Ne Yenir?

Mardin mutfağı, yüzyıllar boyunca çeşitli medeniyetlerin etkisiyle şekillenmiş ve kendine özgü lezzetler ortaya çıkarmıştır. Yörede yetişen doğal ürünlerin ve taze malzemelerin ustalıkla kullanılması, yemek kültürünün zenginliğini arttırmıştır.


Kaburga Dolması: İnce kesilmiş kuzu kaburgalarının içine bulgur, et ve baharatlarla doldurulup pişirilen geleneksel bir lezzettir.

Zingil: Bulgur, nohut, mercimek ve etin karışımıyla yapılan bir çorba türüdür.

Dobo: Kıyma, pirinç ve baharatlarla doldurulmuş dolmalık patlıcanların fırında pişirilmesiyle hazırlanan bir yemektir.

Soğan Kebabı: İnce dilimlenmiş soğanların etle harmanlanıp şişe dizilerek mangalda pişirilmesiyle yapılan bir kebap çeşididir.

Sembusek: İç harcı genellikle et veya peynir olan, ince hamurun içine konularak kızartılan bir çeşit börektir.

Kiliçe: Bulgur, kıyma ve baharatlarla hazırlanan, içine ceviz veya fıstık konularak sarılan, fırında pişirilen bir yemektir.

Firkiye: Bulgur, et, nohut ve baharatlarla yapılan, yoğurtla servis edilen bir çorba türüdür.

Harire Tatlısı: Un, şeker ve yağın karıştırılarak hamurun kızartılması ve üzerine şerbet dökülmesiyle yapılan bir tatlıdır.

Mardin'de damaklarınıza hitap edecek birbirinden lezzetli ve özgün yemekler bulabilirsiniz. Geleneksel yöntemlerle hazırlanan bu yemekler, sizi yöresel tatlarla buluşturacak ve unutulmaz bir deneyim sunacaktır. Mardin'in sokaklarında gezinirken veya yerel restoranlarda otururken bu eşsiz lezzetleri denemeyi unutmayın. Her biri, bu tarihi şehrin kültürel mirasını ve zengin mutfağını yansıtıyor.

Mersin'de Ne Yapılır?

Mardin, tarihi dokusu, mimarisi, kültürel zenginlikleri ve muhteşem manzaralarıyla ünlü bir şehirdir. Mardin'de yapabileceğiniz bazı aktiviteler şunlardır:

Mardin Kalesi Ziyareti: Şehrin merkezinde bulunan Mardin Kalesi, tarihi dokusunu ve şehri kuşbakışı görebileceğiniz muhteşem manzarayı keşfetmek için ideal bir noktadır.

Deyrulzafaran Manastırı Ziyareti: Mardin'in dışında bulunan Deyrulzafaran Manastırı, tarihi ve dini önemiyle ziyaretçilerin ilgisini çeker. Mor Hananyo (Meryem Ana) Kilisesi, manastırın en önemli yapılarından biridir.

Kasımiye Medresesi ve Ulu Cami Ziyareti: Şehir merkezinde bulunan bu tarihi yapılar, Mardin'in önemli simgelerindendir. Mimari güzellikleri ve tarihi atmosferleriyle ziyaretçilere benzersiz bir deneyim sunarlar.

Mardin Evleri ve Taş Odalar: Şehirde bulunan geleneksel Mardin evleri ve taş odaları, bölgenin mimari mirasını yansıtır. Bu evleri ve odaları ziyaret ederek geleneksel Mardin yaşamını ve kültürünü keşfedebilirsiniz.

Mardin Müzesi Ziyareti: Şehir merkezinde bulunan Mardin Müzesi, bölgenin tarihini ve kültürünü tanıtmak amacıyla çeşitli eserler sergiler. Müzeyi ziyaret ederek bölgenin geçmişine ve mirasına daha yakından bakabilirsiniz.

Dara Antik Kenti Keşfi: Mardin'in yakınlarında bulunan Dara Antik Kenti, tarihi kalıntıları ve harabeleriyle ziyaretçileri etkiler. Antik kentteki yapıları ve kalıntıları keşfederek bölgenin antik geçmişini görebilirsiniz.

Mardin Çarşısı Alışverişi: Şehir merkezinde bulunan Mardin Çarşısı, yöresel el sanatları, gümüş işlemeler, el dokuması kilimler ve diğer hediyelik eşyaların satıldığı renkli bir alışveriş merkezidir. Burada alışveriş yaparak yöresel ürünleri satın alabilirsiniz.

Yöresel Lezzetlerin Tadı: Mardin'in yöresel mutfağı, zengin ve lezzetli tatlar sunar. Mutlaka yöresel lezzetlerden olan Kaburga Dolması, Kırmızı Biber Salçası ve Katıklı Ekmek gibi yerel yemekleri denemelisiniz.

Mardin'in Muhteşem Manzaralarını Seyretmek: Mardin'in tepelerinden ve kalelerinden şehri ve çevresini seyretmek için birçok nokta bulunmaktadır. Güneşin batışını veya doğuşunu seyretmek için tercih edebileceğiniz en güzel noktalardan biridir.

Mardin'de yapabileceğiniz bu aktivitelerle şehrin tarihini, kültürünü ve doğal güzelliklerini keşfedebilirsiniz.