Iğdır'ın Tarihçesi

Doğu Anadolu'nun sınırlarında, tarih boyunca birçok uygarlığa ev sahipliği yapmış olan Iğdır, köklü bir geçmişe sahip olan şehirlerimizden biridir. Arkeolojik çalışmalar, bölgede yaşamın çok öncelerde başladığını ve farklı medeniyetlerin izlerini taşıdığını göstermektedir. 

İslamiyet öncesi dönemde, Iğdır ve çevresi Mittaniler, Hititler, Asurlular, Persler ve daha birçok kavmin yerleşim yeri olmuştur. Özellikle Urartu Krallığı'nın bölgedeki etkisi büyük olmuş ve kraliyet merkezi Van'da bulunan bu krallık, tüm Doğu Anadolu Bölgesi'ni idaresi altında tutmuştur. 

Selçuklular döneminde ise bölgeye yerleşen Türk hükümdarları, bölgenin kesin olarak Türk egemenliğine girmesini sağlamıştır. Karakoyunlu ve Akkoyunlu Türk hükümdarlarının bölgeye hakim olmasıyla birlikte, Iğdır ve çevresi Türk kültürünün etkisi altına girmiştir. 

Osmanlılar döneminde ise Iğdır, Osmanlı Devleti'nin doğu sınırlarının önemli bir parçası olmuştur. Osmanlı-Safevi mücadelesi sırasında bölge sürekli el değiştirmiş ve birçok savaşa sahne olmuştur. Ancak Osmanlı Devleti'nin çöküşü ve Rusya'nın bölgeyi ele geçirmesiyle, Iğdır ve çevresi yeni bir döneme girmiştir. 

Rus dönemi, bölgenin tarihinde önemli bir dönüm noktası olmuştur. Rusya'nın bölgeyi ele geçirmesiyle birlikte, Ermenilerin bölgeye yerleştirilmesi ve etkisi artmıştır. Ancak bölgedeki Türk nüfusu da hala güçlü bir şekilde varlığını sürdürmüştür. 

Iğdır Cumhuriyeti'nin kurulmasıyla, bölge tamamen bağımsızlık arayışına girmiş ve Türk halkı ile Ermeni milisler arasında çatışmalar yaşanmıştır. Ancak Türk Ordusu'nun müdahalesiyle, bölge Türk egemenliği altına girmiştir. 

Bugün, Iğdır hala tarihî ve kültürel zenginliğini koruyarak modern dünyaya açılan bir kapı konumundadır. Bölgenin tarihî geçmişi, doğal güzellikleri ve misafirperver insanları, ziyaretçiler için unutulmaz bir deneyim sunmaktadır. 

Iğdır'ın tarihî zenginliği, geçmişle bugünü birleştirerek bize köklü bir miras sunmaktadır. Bu toprakların derinliklerinde yatan hikayeler, her biri kendi başına bir macera dolu olan bu coğrafyayı keşfetmek için bizi bekliyor. Iğdır, tarih severlerin ve doğa tutkunlarının mutlaka görmesi gereken bir destinasyondur.

Iğdır'ın Yüzölçümü / Nüfusu / İklimi 

Türkiye'nin doğusunda, büyüleyici doğal güzelliklere ve zengin bir tarihe sahip olan Iğdır, keşfedilmeyi bekleyen bir hazinedir. Bu yazıda Iğdır'ın yüzölçümü, nüfusu ve iklimi gibi temel özelliklerine değineceğiz. 

Yüzölçümü

Iğdır, 3.584 kilometrekarelik bir alana sahiptir. Bu geniş yüzölçümü, bölgenin çeşitli doğal güzellikleri ve biyolojik çeşitliliği barındırmasına olanak tanır. Dağları, ovaları ve akarsuları ile dikkat çeken Iğdır, doğa tutkunları için vazgeçilmez bir durak haline gelmiştir. 

Nüfusu

2023 yılı itibarıyla Iğdır'ın nüfusu 209.738'dir. Bu nüfus, şehrin hem modern hem de geleneksel yaşam tarzlarının iç içe geçtiği bir sosyal dokuyu yansıtır. Farklı etnik kökenlerden insanların bir arada yaşadığı Iğdır, kültürel zenginliğiyle de ön plana çıkar. 

İklimi

Iğdır'ın iklimi, genel olarak karasal iklim özellikleri gösterir; ancak mevsimlere göre büyük sıcaklık farkları yaşanabilir. Yazları sıcak ve kurak geçerken, kışları soğuk ve kar yağışlıdır. İlkbahar ve sonbahar mevsimleri, ılıman hava şartlarıyla Iğdır'ı ziyaret etmek için ideal zamanlardır. Bu dönemlerde doğa tam anlamıyla canlanır ve bölgenin doğal güzellikleri gözler önüne serilir. 

Doğal güzellikleri, tarihi zenginlikleri ve kültürel çeşitliliği ile Iğdır, yerli ve yabancı turistlerin ilgisini çeken bir bölgedir. Yüzölçümü, nüfusu ve iklimi ile dikkat çeken bu şehir, ziyaretçilerine unutulmaz anlar yaşatma potansiyeline sahiptir. Iğdır'ı ziyaret ederek bu eşsiz deneyimi kendiniz yaşayabilirsiniz.

Iğdır'da Mutlaka Görülmesi Gereken Yerler

Iğdır, Türkiye'nin Doğu Anadolu Bölgesi'nde yer alan tarihi ve kültürel zenginliklere sahip bir şehirdir. Doğal güzellikleri, tarihi yapıları ve yöresel lezzetleriyle ziyaretçilerini büyüler. İşte Iğdır'da mutlaka görülmesi gereken yerler: 

İshak Paşa Sarayı: Iğdır'ın Doğubeyazıt ilçesinde bulunan bu muhteşem yapı, Osmanlı döneminin en önemli eserlerinden biridir. Mimari detayları ve etkileyici manzarasıyla ziyaretçilerini hayran bırakır. 

Ağrı Dağı: Iğdır'ın sembolü olan Ağrı Dağı, yüzyıllardır insanların ilgisini çeken bir doğa harikasıdır. Dağın eteklerinde yapılan doğa yürüyüşleri ve manzara seyir noktaları unutulmaz bir deneyim sunar. 

Tuzluca Kaplıcaları: Iğdır'ın Tuzluca ilçesinde bulunan bu kaplıcalar, şifalı sularıyla ünlüdür. Termal turizm açısından önemli bir merkez olan Tuzluca Kaplıcaları, ziyaretçilerine sağlık ve dinlenme imkanı sunar. 

Tarihi Ermeni Kiliseleri: Iğdır'ın çeşitli bölgelerinde bulunan tarihi Ermeni kiliseleri, bölgenin tarihî ve kültürel mirasını yansıtır. Bu kiliseler, mimari yapıları ve tarihi atmosferleriyle dikkat çeker. 

Doğubeyazıt Kalesi: Iğdır'ın Doğubeyazıt ilçesinde bulunan bu kale, tarihi zenginliğiyle ön plana çıkar. Urartu dönemine ait olduğu düşünülen kale, bölgenin geçmişine ışık tutar. 

Kapıköy Sınır Kapısı: Iğdır'ın sınırlarında bulunan bu kapı, Türkiye'nin İran sınırındaki en önemli geçiş noktalarından biridir. Sınır ticareti ve uluslararası ilişkiler açısından büyük öneme sahiptir. 

Aras Nehri Kıyısı: Iğdır'ın Aras Nehri boyunca uzanan kıyıları, doğal güzellikleriyle dikkat çeker. Nehir kenarında yapılan piknikler ve doğa yürüyüşleri, ziyaretçilere huzurlu bir ortam sunar. 

Nehir Kıyısındaki Köyler: Iğdır'ın Aras Nehri kıyısında yer alan köyler, yöresel yaşam tarzını ve kültürü keşfetmek isteyenler için idealdir. Burada yapılan geziler, geleneksel köy hayatını yakından görmeyi sağlar. 

Ağrı Dağı Eteklerindeki Köyler: Iğdır'ın Ağrı Dağı eteklerinde bulunan köyler, doğal güzellikleri ve yöresel yaşam tarzıyla ilgi çeker. Buradaki köylerde yapılan kırsal turizm aktiviteleri, ziyaretçilere benzersiz bir deneyim sunar. 

Nahçıvan Sınır Kapısı: Iğdır'ın Nahçıvan sınırındaki bu kapı, Türkiye'nin Azerbaycan'a olan sınır geçişlerinden biridir. Bölgenin stratejik önemi ve uluslararası ilişkiler açısından dikkat çeker. 

Iğdır, doğal güzellikleri ve tarihi mirasıyla keşfedilmeyi bekleyen bir şehirdir. Ziyaretçilerini etkileyen bu yerler, unutulmaz anılar biriktirmelerini sağlar.

Iğdır'ın Meşhur Yemekleri 

Iğdır'ın zengin mutfağı, yöresel lezzetleri ve özel tatlarıyla dikkat çeker. İşte Iğdır'ın meşhur yemekleri hakkında daha detaylı bilgi: 

Kuymak: Iğdır'da özellikle yerli halkın kendi tarifleriyle hazırladığı ve kahvaltılarda sıkça tercih ettiği bir besindir. Kuymak, tereyağı, sarıkök, un, tuz ve su gibi basit malzemelerle yapılır. Genellikle köylerde ve evlerde yapılır. 

Patlıcan Reçeli: Vitamin deposu olan patlıcan, Iğdır mutfağında reçel olarak da değerlendirilir. Patlıcan reçeli, patlıcanın şeker, limon ve tuzla bir araya gelmesiyle hazırlanır. Kahvaltılarda sıklıkla tüketilir. 

Paça: Kelle paça olarak bilinen bu yemek, Iğdır mutfağında önemli bir yere sahiptir. İçerisinde kelle, paça, soğan, domates, biber, yağ ve sarımsak gibi besinler bulunur. Iğdır'da bulunan İranlılar Saray Lokantası'nda tadına bakabilirsiniz. 

Kavut: Kavut aşı olarak da bilinen bu yemek, Iğdır'ın köylerinde sıkça yapılan ve tüketilen bir lezzettir. Kavut unu, su, şeker ve tereyağı gibi malzemelerle hazırlanır. 

Bozbaş: Iğdır'ın en sevilen yöresel lezzetlerinden biridir. Kemikli et, nohut, soğan, patates, yağ, salça, zerdeçal, pul biber ve tuz gibi malzemelerle yapılır. Genellikle köylerde ve evlerde pişirilir. 

Ekşili Pilav: Iğdır mutfağında sıklıkla tüketilen ekşili pilav, bulgur, soğan, yoğurt, tereyağı, salça, ebegümeci, dereotu, maydanoz, nane, tuz, pul biber ve karabiber gibi malzemelerle yapılır. Diğer pilavlar gibi lokantalarda bulunmaz, genellikle evlerde yapılır. 

Taş Köfte: Iğdır'ın sevilen bir lezzeti olan taş köfte, acı baharatlarla servis edilir ve oldukça doyurucudur. İçerisinde kıyma, soğan, pirinç, bulgur, yumurta, maydanoz, salça, patates, un, tuz, karabiber, kekik ve pul biber gibi malzemeler bulunur. İzafet Çiğköfte'den tadına bakabilirsiniz. 

İşkembe Kavurma: Iğdır mutfağında sıklıkla yapılan bir yemektir. İçerisinde işkembe, soğan, biber, domates, sarımsak, yağ, tuz ve pul biber gibi malzemeler bulunur. 

Hörre: Yöresel bir lezzet olan hörre, Iğdır'da çeşitli aromalarla ve tatlarla birleştirilerek yapılır. Tereyağı, tuz, karabiber, salça, un ve su gibi malzemelerle yapılır. 

Fetir: Iğdır'da yapılan bir tatlı olan fetir, süt, yumurta, tereyağı, tuz, maya ve un gibi malzemelerle yapılır. Köşem Tatlıcı'dan satın alabilirsiniz. 

Omaç Helvası: Özel günlerde sıklıkla yapılan omaç helvası, Iğdır mutfağının vazgeçilmezlerindendir. Süt, yumurta, tereyağı, tuz, maya ve un gibi malzemelerle yapılır. 

Katlet: Kars'tan gelen ve Iğdır mutfağında da yapılan bir köfte çeşididir. Kıyma, patates, tuz, karabiber, soğan, domates, biber ve yağ gibi malzemelerle yapılır. 

Tavuk Şorva: Tavuk şorva, Iğdır'ın yöresel yemeklerinden biridir. Baget, patates, biber, soğan, salça, pul biber, kırmızı biber, tuz, sarıkök, tereyağı ve sıvıyağ gibi malzemelerle yapılır. Köylerde ve evlerde yapılan bir yemektir. 

Iğdır'ın yöresel lezzetlerini tatmak isteyenler, genellikle köylerde veya evlerde yapılan bu yemekleri deneyebilirler.

Iğdır'da Ne Yenir?

Iğdır mutfağı, zengin lezzetleriyle dikkat çeken bir mutfaktır. İşte Iğdır'da tadabileceğiniz bazı meşhur yemekler: 

Kuymak: Iğdır mutfağının en bilinen yemeklerinden biridir. Mısır unu, peynir, tereyağı ve suyun karışımından hazırlanan bu yemek, genellikle kahvaltılarda veya ana yemek olarak tüketilir. 

Patlıcan Reçeli: Iğdır'a özgü bir tatlı olan patlıcan reçeli, tatlı ve ekşi bir lezzete sahiptir. Patlıcan dilimleri, şeker ve limon suyuyla pişirilerek hazırlanır ve genellikle kahvaltılarda veya tatlı ihtiyacını gidermek için tüketilir. 

Paça: Geleneksel bir Türk yemeği olan paça, kuzu veya dana ayaklarından yapılan bir çorbadır. Uzun süre kaynatılarak hazırlanan bu çorba, genellikle sabah saatlerinde tercih edilir ve kahvaltıya ek olarak servis edilir. 

Kavut: Mısır unu ve tereyağıyla hazırlanan kavut, Iğdır mutfağının önemli bir lezzetidir. Özellikle kahvaltılarda veya ara öğünlerde tüketilir. 

Bozbaş: Kuzu eti, soğan ve baharatlarla hazırlanan bozbaş, Iğdır'ın geleneksel yemeklerinden biridir. Etin pişirilmesiyle elde edilen lezzetli bir sosla servis edilir. 

Ekşili Pilav: Pirinç, et suyu, limon suyu ve baharatlarla hazırlanan ekşili pilav, Iğdır mutfağının sevilen bir yan yemeğidir. Özellikle et yemekleriyle birlikte tercih edilir. 

Taş Köfte: Bulgur, kıyma ve baharatlarla hazırlanan taş köfte, Iğdır'da sıkça tüketilen bir atıştırmalıktır. Özellikle pikniklerde veya özel günlerde servis edilir. 

İşkembe Kavurma: İşkembe etinin kavurulmasıyla hazırlanan bu lezzetli yemek, Iğdır mutfağının özgün tatlarından biridir. Genellikle kahvaltıda veya ana öğünlerde tüketilir. 

Hörre: Bulgur ve etin karışımından hazırlanan hörre, Iğdır'da yaygın olarak tüketilen bir yemektir. Genellikle et yemeği olarak tercih edilir. 

Fetir: Yufka ve peynirin kat kat üst üste konularak pişirilmesiyle hazırlanan fetir, Iğdır mutfağının geleneksel tatlarından biridir. Genellikle kahvaltıda veya atıştırmalık olarak tüketilir. 

Omaç Helvası: Iğdır'a özgü bir tatlı olan omaç helvası, irmik, un, tereyağı ve şekerin karışımından hazırlanır. Özellikle özel günlerde ve davetlerde ikram edilir. 

Katlet: İçli köfteye benzeyen katlet, bulgurun içine kıyma ve baharat karışımının konulmasıyla hazırlanan bir yemektir. Genellikle misafir ağırlamalarında ve özel günlerde servis edilir. 

Tavuk Şorva: Tavuk eti, sebzeler ve baharatlarla hazırlanan şorva, Iğdır mutfağının sevilen çorbalarından biridir. Sıcak olarak servis edilir ve soğuk günlerde tercih edilir. 

Iğdır'da bu lezzetleri denemek için yöresel restoranları veya geleneksel lokantaları tercih edebilirsiniz. Bu mekanlar genellikle otantik tatlar sunar ve yöresel lezzetleri en iyi şekilde sunarlar.

Iğdır'da Ne Yapılır?

Iğdır, Doğu Anadolu'nun önemli şehirlerinden biridir ve zengin bir kültürel mirasa sahiptir. Burada yapabileceğiniz bazı aktiviteler şunlardır: 

Iğdır Kalesi: Şehrin sembolü haline gelen Iğdır Kalesi, tarih boyunca önemli bir savunma noktası olmuştur. Kaleyi ziyaret ederek şehrin tarihini ve kültürel geçmişini keşfedebilirsiniz. 

Aralık Vadisi: Doğal güzellikleriyle ünlü olan Aralık Vadisi, Iğdır'ın en önemli doğal alanlarından biridir. Burada doğa yürüyüşleri yapabilir, piknik yapabilir ve muhteşem manzaraların keyfini çıkarabilirsiniz. 

Iğdır Müzesi: Şehrin tarihini ve kültürel mirasını yakından tanımak istiyorsanız Iğdır Müzesi'ni ziyaret edebilirsiniz. Müzede arkeolojik eserler, etnografik objeler ve şehrin tarihine dair pek çok bilgi bulunmaktadır. 

Tarihi Camiler: Iğdır'da birçok tarihi cami bulunmaktadır. Bunlardan bazıları, Cuma Camii, Hacı Ömer Camii ve Taşlıçay Ulu Camii'dir. Bu camileri ziyaret ederek şehrin dini ve mimari mirasını keşfedebilirsiniz. 

Ağrı Dağı: Iğdır, Ağrı Dağı'nın eteklerinde yer almaktadır. Eğer doğa ve dağcılık tutkunuysanız, Ağrı Dağı'na tırmanış yapabilir veya etrafında doğa yürüyüşleri düzenleyebilirsiniz. 

Yöresel Lezzetler: Iğdır'ın eşsiz mutfağı, yöresel lezzetleriyle ünlüdür. Yöresel restoranlarda Iğdır köftesi, etli ekmek, tandır kebap gibi yöresel tatları deneyebilirsiniz. 

Göletler ve Sulama Kanalları: Iğdır, sulama kanalları ve göletleriyle ünlüdür. Bu sulama kanallarında yürüyüş yapabilir, göletlerde balık tutabilir veya kuş gözlemi yapabilirsiniz. 

Iğdır, doğal güzellikleri, tarihi dokusu ve zengin kültürel mirasıyla keşfedilmeyi bekleyen bir şehirdir. Yukarıda belirtilen aktiviteleri deneyerek Iğdır'ın benzersiz atmosferini ve doğal güzelliklerini keşfedebilirsiniz.