Çankırı'nın Tarihçesi

Türkiye'nin İç Anadolu Bölgesi'nde yer alan Çankırı, sadece coğrafi konumuyla değil, tarih boyunca taşıdığı önemli olaylarla da zengin bir mirasa sahiptir. Adını eski Gangra kentinden alan Çankırı, bir zamanlar Paphlagonia ve Pontus devletlerine bağlıydı. Galatia hükümdarı Deiotarus'un merkezi yaptığı Gangra, Roma İmparatorluğu'nun kontrolü altına girdiği MÖ 25 yılında önemli bir yerleşim birimi haline geldi. 

Çankırı, tarih boyunca birçok savaşa ve çatışmaya sahne oldu. 1071 Malazgirt Zaferi'nden sonra Danışmendoğulları tarafından ele geçirildi. Ardından, Haçlı ordusunun baskınlarına karşı direnç gösterdi. Selçukluların hakimiyeti altına giren Çankırı, Osmanlı döneminde de önemli bir stratejik konuma sahipti. I. Murad zamanında Osmanlı topraklarına katıldı ve Osmanlı'nın Anadolu'daki egemenliğinin bir parçası haline geldi. 

Çankırı, Türk Kurtuluş Savaşı sırasında da önemli bir rol oynadı. İnebolu üzerinden Ankara'ya malzeme ve insan taşımacılığının yapıldığı bir aracı merkez haline geldi. Cumhuriyet döneminde il merkezi olarak kıymetli bir konuma yükseldi. 

Nüfus bakımından da Çankırı, zaman içinde önemli değişimlere tanıklık etti. 19. yüzyılın sonunda 16 bin civarında olan nüfusu, Cumhuriyet döneminin ilk yıllarında 10 binin altına düştü. Ancak, 20. yüzyıl boyunca sürekli bir artış yaşandı ve 1990'larda 45 binin üzerine çıktı. 

Bugün Çankırı, tarihin derin izlerini taşıyan sokakları, kalenin eteklerindeki eski mahalleleri ve modern kesimleriyle dikkat çeken bir kenttir. Kızılırmak'ın kolları Acıçay ile Tatlıçay'ın birleştiği noktada yer almasıyla da coğrafi açıdan önemini korur. Her bir sokağında geçmişin hikayelerini barındıran Çankırı, ziyaretçilerine tarih dolu bir yolculuk vadediyor.

Çankırı'nın Yüzölçümü / Nüfusu / İklimi 

İç Anadolu'nun önemli illerinden biri olan Çankırı, Türkiye'nin coğrafi merkezinde bulunur. İlin tarihi, doğal güzellikleri ve tarım potansiyeliyle dikkat çeker. Çankırı, sahip olduğu zengin tarihi geçmişiyle ve çeşitli coğrafi özellikleriyle bilinir.

Yüzölçümü:

Çankırı'nın toplam yüzölçümü 7.490 km²'dir. İç Anadolu'nun kalbinde yer alan bu il, geniş bir araziye yayılmıştır. Dağlık alanlar, ova ve tarım arazileri gibi çeşitli coğrafi özelliklere sahiptir.

Nüfus:

2020 yılına ait verilere göre, Çankırı'nın nüfusu 192.428'dir. İl, iç Anadolu'nun ortasında bulunmasına rağmen yoğun nüfusuyla dikkat çeker. Çankırı, tarih boyunca çeşitli kültürlerin etkisi altında kalmış ve bu da farklı etnik grupların bir arada yaşamasına olanak tanımıştır.

İklim:

Çankırı'da genellikle karasal iklim hakimdir. Bu iklim özelliğine göre kışlar soğuk ve kar yağışlı, yazlar ise sıcak ve kurak geçer. Özellikle kış aylarında sık sık dondurucu soğuklarla karşılaşılabilir, ancak yaz aylarında ise sıcaklık yüksektir. İl genelinde yağış miktarı yılın belirli dönemlerinde dengesiz olabilir.

Çankırı, hem doğal güzellikleri hem de zengin tarihi mirasıyla Türkiye'nin önemli illerinden biridir. İl, tarım potansiyeliyle de bilinir ve tarım ürünleri üretiminde önemli bir rol oynamaktadır. Çankırı'nın sahip olduğu coğrafi ve tarihi zenginlikler, ziyaretçilere benzersiz bir deneyim sunar.

Çankırı'da Mutlaka Görülmesi Gereken Yerler

Çankırı, Türkiye'nin İç Anadolu Bölgesi'nde yer alan, zengin tarihî dokusu ve doğal güzellikleri ile ön plana çıkan bir şehirdir. Tarih öncesi çağlardan günümüze kadar pek çok medeniyete ev sahipliği yapmış olan Çankırı, keşfedilmeyi bekleyen birçok tarihi ve doğal güzelliği içinde barındırır. İşte Çankırı'da mutlaka görülmesi gereken yerler:

Ilgaz Dağı Milli Parkı

Ilgaz Dağı, Çankırı ve Kastamonu illeri arasında yer alır ve özellikle kış sporları için mükemmel bir destinasyondur. Milli park, yılın dört mevsimi boyunca farklı aktivitelere ev sahipliği yapar; yaz aylarında doğa yürüyüşü, kış aylarında ise kayak ve snowboard popüler aktiviteler arasındadır. Ayrıca, parkın zengin flora ve faunası doğa severler için büyük bir çekim noktasıdır.

Tuz Mağarası

Çankırı'nın en dikkat çekici doğal güzelliklerinden biri olan Tuz Mağarası, şehir merkezine yaklaşık 20 kilometre mesafededir. Mağara, yüzyıllardır tuz üretimi için kullanılmakta olup, günümüzde sağlık turizmi açısından da değerlendirilmektedir. Tuz terapisi astım ve alerji gibi solunum yolları hastalıklarına iyi gelmektedir.

Çankırı Kalesi

Şehir merkezinin hemen üstünde yer alan Çankırı Kalesi, şehrin tarihî dokusunu yansıtan önemli bir yapıdır. Kale, Bizans döneminden kalma olup, Osmanlı İmparatorluğu döneminde genişletilmiş ve güçlendirilmiştir. Kaleyi ziyaret edenler, Çankırı'nın panoramik manzarasının keyfini çıkarabilirler.

Çankırı Karatekin Üniversitesi Arkeoloji Müzesi

Çankırı'nın tarihî ve kültürel mirasına ışık tutan bu müze, bölgeden çıkarılan arkeolojik buluntuları sergilemektedir. Müzede, Neolitik Çağ'dan Osmanlı dönemine kadar uzanan geniş bir zaman dilimi kapsayan eserler bulunur.

Çivitcioğlu Medresesi

Çivitcioğlu Medresesi, Çankırı'da Osmanlı döneminden kalma en önemli tarihi yapıların başında gelir. Günümüzde kültürel etkinlikler ve sergiler için kullanılan medrese, Osmanlı mimarisinin güzel bir örneğidir.

Şabanözü Ilıcaları

Şabanözü ilçesinde bulunan Ilıcalar, termal su kaynaklarıyla ünlüdür. Doğal mineralli suların sağlık turizmi açısından büyük bir potansiyeli vardır ve birçok hastalığın tedavisinde kullanılmaktadır.

Atatürk ve Etnografya Müzesi

Atatürk'ün Çankırı'ya yaptığı ziyaret sırasında kaldığı bina, günümüzde Atatürk ve Etnografya Müzesi olarak hizmet vermektedir. Müzede Atatürk'e ait eşyaların yanı sıra Çankırı'nın etnografik ögeleri de sergilenmektedir.

Çankırı'nın Meşhur Yemekleri 

Çankırı mutfağında hamura çeşitli malzemeler katılarak farklı yöntemlerle pişirilen birçok yemek bulunmaktadır. Sacda, yağda, fırında ve tencerede pişirilen yemekler arasında tava çöreği, yazma çöreği, bükme, gözleme, cızlama, tatar böreği, iri hamur, mantı, pıhtı, çullama gibi lezzetler öne çıkar. Çorbaların ana malzemesi genellikle buğday ürünleridir ve tarhana, toyga, şaştımaşı, tutmaç, yarma, dene, cümcük gibi çorbalar sıklıkla tüketilir. Sebzeler de önemli bir yer tutar ve yaş veya kurutulmuş halde çeşitli yemeklerde kullanılır. Hayvansal gıdaların tüketimi ise sınırlıdır. 

Kentsel alanlarda hazır yiyecek kullanımı artmakla birlikte, geleneksel ev yapımı yiyeceklerin ekonomik olması ve hazır yiyeceklerin her yere ulaşmaması bu alışkanlığın sürmesine neden olmaktadır. 

Çankırı'ya özgü yemekler arasında tarhana ve toyga çorbası, yaren güveci, sarmısaklı et, mantı, iri hamur, gömme, bamya aşı, yumurta tatlısı, höşmerim, hameyli tatlısı, ince ekmek muskası, yazma çöreği gibi lezzetler bulunmaktadır. Ayrıca tuz ve çeşitleri, kavun, pirinç, kiraz, kızılcık ve kızılcıktan yapılan ekşi, küpecik peyniri gibi ürünler de yörede önemli bir yer tutar.

Çankırı'da Ne Yenir?

Çankırı mutfağı, yöresel lezzetleriyle damakları şenlendiren birçok lezzeti bünyesinde barındırır. Şehri ziyaret edenlerin tadına bakmaları gereken başlıca yemekler şunlardır: 

Tava Çöreği: Çankırı'nın ünlü tava çöreği, un, su ve tuzdan yapılan mayalı hamurun sac üzerinde pişirilmesiyle hazırlanır. İsteğe göre içine peynir veya kıyma eklenir. 

Tatar Böreği: İnce açılan hamurun içine kıyma veya peynir konularak yapılan tatar böreği, yöresel bir lezzettir. Sac üzerinde pişirilir. 

Yaren Güveci: Kuzu eti, soğan, sarımsak, biber ve domatesle hazırlanan yaren güveci, fırında pişirilerek servis edilir. Yöreye özgü bir lezzettir. 

Mantı: İnce açılan hamurun içine kıyma konularak yapılan mantı, sarımsaklı yoğurtla servis edilir. Üzerine salça ve tereyağı sosu gezdirilir. 

Bazlama: Mayalı hamurdan yapılan ve sac üzerinde pişirilen bazlama, kahvaltılarda veya ana yemeklerde tercih edilir. 

Yağlı Gözleme: Un, su, tuz ve maya ile yapılan hamurun, sac üzerinde pişirilmesiyle hazırlanan yağlı gözleme, yöresel bir lezzettir. 

Yazma Çöreği: İnce açılan hamurun içine peynir veya patates konularak yapılan yazma çöreği, kahvaltılarda sıklıkla tüketilir. 

Bükme: Hamurun içine peynir ve maydanoz konularak yapılan bükme, fırında pişirilerek servis edilir. 

Çankırı'nın yöresel lezzetlerinden olan bu yemekleri tadarak, şehrin mutfak kültürünü keşfedebilirsiniz.

Çankırı'da Ne Yapılır?

Çankırı, doğal güzellikleri, tarihi yapıları ve kültürel mirasıyla ziyaretçilere pek çok aktivite ve görülecek yer sunan bir şehirdir. İşte Çankırı'da yapabileceğiniz bazı aktiviteler: 

At Çiftliği Ziyareti: Çankırı, at yetiştiriciliğiyle ünlüdür. Şehirde bulunan at çiftliklerini ziyaret ederek atları görebilir, ata binme deneyimi yaşayabilir ve doğal ortamda vakit geçirebilirsiniz. 

Kurşunlu Kaplıcaları'nda Dinlenme: Çankırı'nın doğal güzelliklerinden biri olan Kurşunlu Kaplıcaları, şifalı sularıyla ünlüdür. Burada termal turizmin tadını çıkararak dinlenebilir ve sağlık yararlarından faydalanabilirsiniz. 

Eskipazar Kalesi'ni Ziyaret: Çankırı'nın tarihine tanıklık eden yapılarından biri olan Eskipazar Kalesi'ni ziyaret ederek şehrin geçmişine yolculuk yapabilirsiniz. Kaleyi keşfederken tarihi atmosferi hissedebilirsiniz. 

Ilgaz Dağı Milli Parkı'nda Doğa Yürüyüşleri: Çankırı'nın Ilgaz ilçesinde bulunan Ilgaz Dağı Milli Parkı, doğal güzellikleriyle doğa severleri cezbetmektedir. Burada doğa yürüyüşleri yapabilir, trekking ve kamp yapabilirsiniz. 

Çankırı Müzesi'ni Ziyaret: Şehrin tarihini ve kültürünü daha yakından tanımak için Çankırı Müzesi'ni ziyaret edebilirsiniz. Müzede arkeolojik ve etnografik eserlerin yanı sıra Çankırı'nın tarihini yansıtan pek çok sergi bulunmaktadır. 

Korgun Yaylası'nda Piknik ve Yürüyüş: Korgun ilçesinde bulunan Korgun Yaylası, doğal güzellikleriyle huzurlu bir atmosfer sunar. Burada piknik yapabilir, doğa yürüyüşleri yapabilir ve temiz havanın tadını çıkarabilirsiniz. 

Atça Höyük Kazı Alanı Ziyareti: Çankırı'nın tarihine ışık tutan önemli arkeolojik alanlardan biri olan Atça Höyük, tarih meraklıları için ilginç bir ziyaret noktasıdır. Burada antik döneme ait kalıntıları ve buluntuları görebilirsiniz. 

Hacılar Kanyonu'nda Doğa Sporları: Çankırı'nın Yapraklı ilçesinde bulunan Hacılar Kanyonu, doğa sporları için ideal bir mekandır. Burada yürüyüş yapabilir, kanyonun muhteşem manzarasını seyredebilir ve doğanın tadını çıkarabilirsiniz. 

Tarihi Çankırı Evlerini Keşfetme: Çankırı şehir merkezinde bulunan tarihi evler, şehrin mimari mirasını yansıtmaktadır. Bu evleri gezip, Osmanlı dönemi izlerini takip edebilir ve şehrin tarihini daha yakından tanıyabilirsiniz.